De doornhaai (Squalus acanthias). Deze kleine, maar krachtige rover betovert met zijn unieke kenmerken, snelle zwemgedrag, interessante voortplanting, belangrijke rol in het ecosysteem en kwetsbare positie. In deze blogpost belichten we de kenmerken van de doornhaai. Met aandacht voor zijn uiterlijk, gedrag, voortplanting, habitat, voeding, ecologische rol, bedreigingen en de inspanningen die worden geleverd om deze meester van de zandbodems te beschermen.
Uiterlijk: Goed Gekamufleerd met Stekels
De doornhaai is een kleine haai die tot 100 cm lang kan worden (gemiddeld 60 cm). Hij heeft een langgerekt lichaam met een spitse snuit en grote ogen. De doornhaai is grijsbruin van kleur met donkere vlekken en strepen, wat hem perfect camoufleert op de zand- en grindbodems waar hij leeft. De naam dankt hij aan de twee stekels die voor de rugvinnen op zijn rug staan, een kenmerk dat hem onderscheidt van andere haaiensoorten.
Gedrag: Nachtelijke Jager en Snelle Zwemmer
De doornhaai is een nachtelijke jager die overdag verborgen blijft in holen of tussen rotsen. Hij is een snelle zwemmer die behendig door het water glijdt op zoek naar prooi. De doornhaai is nieuwsgierig en kan onderzoekers die duiken benaderen.
Voortplanting: Eieren in Kokons
De doornhaai is eierleggend. Het vrouwtje legt 10 tot 12 eieren in een cocon die ze aan zeewier of rotsen bevestigt. De eieren komen na enkele maanden uit en de jonge haaitjes, ongeveer 15 cm lang, zijn direct zelfstandig.
Habitat: Zand- en Grindbodems in Dieper Water
De doornhaai prefereert diepere wateren (20 tot 200 meter) met zand- of grindbodems. Hij komt voor langs de Nederlandse kust, in de Noordzee en in andere delen van de Atlantische Oceaan.
Voeding: Alleseter met Voorkeur voor Kleine Dieren
De doornhaai is een alleseter die jaagt op kleine vissen, garnalen, kreeftjes, wormen en weekdieren. Hij gebruikt zijn scherpe tanden om zijn prooi te vangen en te verslinden. De haai speelt een belangrijke rol in het ecosysteem door de populaties van zijn prooidieren in toom te houden.
Ecologische Rol: Belangrijke Schakel in het Voedselweb
De doornhaai speelt een belangrijke rol in het voedselweb van de Noordzee en de Nederlandse kustwateren. Hij is een prooidier voor grotere roofvissen zoals haaien, roggen en kabeljauw. De haai draagt ook bij aan de voedselvoorziening van andere organismen zoals zeevogels en zeezoogdieren.
Bedreigingen: Overbevissing en Bijvangst
De grootste bedreiging voor de doornhaai is overbevissing. De doornhaai is een bijvangst in de visserij op andere soorten, zoals platvissen en kabeljauw. Habitatverlies door baggerwerkzaamheden en windmolenparken kan ook een bedreiging vormen voor de doornhaai.
De Toekomst Veiligstellen: Duurzame Visserij en Bescherming van het Habitat
Om de toekomst van de doornhaai veilig te stellen, is het belangrijk om inspanningen te leveren om de bedreigingen voor deze unieke haai aan te pakken. Dit omvat:
- Beperking van overbevissing: Strengere quota’s en betere naleving van visserijregels zijn nodig om de vangst van doornhaaien te verminderen.
- Vermindering van bijvangst: Ontwikkeling en implementatie van selectieve vismethoden die de bijvangst van doornhaaien minimaliseren.
- Bescherming van leefgebieden: Behoud van zand- en grindbodems in diepere wateren is essentieel voor het voortbestaan van de haai.
- Onderzoek en monitoring: Meer onderzoek is nodig om de populatiegrootte, migratiepatronen en bedreigingen voor de haai beter te begrijpen.
Wat u kunt doen om te helpen:
- Koop geen visproducten die afkomstig zijn van niet-duurzame visserij.
- Ondersteun organisaties die zich inzetten voor de bescherming van de Noordzee en de Nederlandse kustwateren.
- Laat uw stem horen: Vraag uw lokale en nationale politici om meer te doen voor de bescherming van de haai en andere bedreigde diersoorten.
- Leer meer over de doornhaai en deel uw kennis met anderen.
Samen kunnen we een verschil maken en ervoor zorgen dat de doornhaai een meester blijft van de zandbodems in onze wateren.
Bekijk ook de andere zoutwatervissoorten in Nederland.
Wat vind Jij van de doornhaai?
