Wat je moet weten over de gevlekte gladde haai
De gevlekte gladde haai (Scyliorhinus canicula), ook wel kathaai genoemd, is een fascinerende haaiensoort die te vinden is in de wateren rond Nederland. Met zijn gestroomlijnde lichaam, gevlekte huid en nieuwsgierige karakter is deze kleine haai een geliefd onderwerp voor duikers en vissers. In dit blogartikel belichten we de kenmerken van de gevlekte gladde haai, met aandacht voor zijn uiterlijk, gedrag, voortplanting, habitat, voeding, ecologische rol, visserij en bedreigingen.
Uiterlijk: Een Gestreepte Schoonheid
De gevlekte gladde haai kan een lengte tot 1 meter bereiken, met een gemiddelde lengte van 60 cm. Het lichaam is langgerekt en gestroomlijnd, met een kleine, ronde kop en grote, nieuwsgierige ogen. De huid is bedekt met kleine, donkere vlekken op een grijze of bruine achtergrond. De onderzijde is wit. De vinnen zijn klein en afgerond, met een opvallende rugvin met twee stekels.
Gedrag: Nieuwsgierig en Nachtaktief
De haai is een nieuwsgierige en intelligente haai die graag contact maakt met duikers en snorkelaars. Hij is niet agressief en komt vaak vanzelf dichterbij om te inspecteren. Ondanks zijn nieuwsgierigheid is de gevlekte gladde haai ook een nachtactieve jager die overdag op de zeebodem rust.
Lees meer over de gevlekte gladde haai.1
Voortplanting: Eieren in Kokers
De voortplanting van de gevlekte gladde haai vindt plaats in het voorjaar en de zomer. Na paring legt het vrouwtje 10 tot 20 eieren in leerachtige kokers die aan rotsen of algen worden bevestigd. De eieren komen na enkele maanden uit en de jongen zijn dan al zelfstandig.
Habitat: Rotsige Kusten en Zanderige Bodems
De gevlekte gladde haai prefereert ondiepe wateren tot een diepte van 100 meter met een rotsachtige of zanderige bodem. Hij komt voor langs de kusten van Europa, inclusief de Noordzee, de Oostzee en de Middellandse Zee. In Nederland is de gevlechte gladde haai vooral te vinden langs de Waddenkust, in de Oosterschelde en in de Grevelingen.
Voeding: Alleseter met Voorkeur voor Vis
De gevlekte gladde haai is een alleseter met een voorkeur voor kleine vissen, zoals haring, spiering en zeebaars. Hij voedt zich ook met kreeftachtigen, wormen en weekdieren. De kleine bek van de gevlekte gladde haai helpt hem bij het opzuigen van voedsel van de zeebodem.
Ecologische Rol: Belangrijke Schakel in het Ecosysteem
De haai speelt een belangrijke rol in het ecosysteem door de populaties van zijn prooidieren in toom te houden. Hij helpt ook bij het schoonhouden van de zeebodem door dode vissen en andere resten op te ruimen. De haai is zelf een voedselbron voor grotere vissen, zeehonden en zeevogels.
Visserij: Recreatieve Vangst en Bijvangst
De haai is geen commerciële vissoort, maar wordt wel recreatief gevangen. Hij is ook een veelvoorkomende bijvangst in de visserij op andere soorten. De gevlekte gladde haai is een kwetsbare soort en overbevissing kan een bedreiging vormen.
Bedreigingen: Habitatverlies, Vervuiling en Overbevissing
De grootste bedreigingen voor de haai zijn habitatverlies door kustontwikkeling en baggerwerkzaamheden, vervuiling van de zee door chemicaliën en overbemesting, en overbevissing. Klimaatverandering kan ook een bedreiging vormen voor de gevlechte gladde haai, doordat deze kan leiden tot veranderingen in de watertemperatuur en het zoutgehalte.
De Toekomst Veiligstellen: Bescherming van de Habitat en Duurzame Visserij
Om de toekomst van de haai veilig te stellen, is het belangrijk om inspanningen te leveren om zijn habitat te beschermen.
Inspanningen voor Behoud
Gelukkig zijn er verschillende organisaties die zich inzetten voor de bescherming van de gevlechte gladde haai en zijn habitat. Zo voert Stichting De Noordzee projecten uit om de waterkwaliteit te verbeteren en illegale visserij te bestrijden. Sportvisserijverenigingen promoten vang-en-terug-zetten en organiseren schoonmaakacties langs de kust. Ook individuen kunnen hun steentje bijdragen door bewuste keuzes te maken, zoals het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen en het vermijden van plastic afval.
Tips voor het Observeren van Gevlekte Gladde Haaien
- Duiken of snorkelen in ondiepe wateren met een rotsachtige of zanderige bodem.
- Let goed op de zeebodem en zoek naar kleine haaien met donkere vlekken.
- Beweeg rustig en vermijd plotselinge bewegingen om de haaien niet te verschrikken.
- Gebruik een onderwatercamera om close-up foto’s te maken van de haai.
- Respecteer de natuurlijke omgeving en laat geen sporen achter.
Bekijk ook de andere zoutwatervissoorten.
Wat vind Jij van de gevlekte gladde haai?
